Mách bố mẹ cách dạy bé đi xe đạp theo từng độ tuổi
Tập đi xe đạp là một hoạt động thư giãn giúp trẻ em nâng cao sức khỏe, phát triển kỹ năng phản xạ linh hoạt và rèn luyện sự tập trung trong mọi hoạt động. Tuy nhiên, không phải bố mẹ nào cũng nắm rõ cách dạy con nhanh biết đi xe đạp và làm sao để con đi xe đạp an toàn, hiệu quả. Trong bài viết hôm nay, Maruishi Việt Nam xin phép mang đến cho bố mẹ một vài cách dạy bé đi xe đạp phù hợp với từng độ tuổi.
Thời điểm nào phù hợp để bé tập đi xe đạp? Bé nên đi xe loại gì?
Thời điểm nào phù hợp để bé tập đi xe đạp? Thời điểm phù hợp để bé tập đi xe đạp phụ thuộc vào sự phát triển và khả năng của bé, thường vào khoảng độ tuổi khoảng từ 3 đến 6 tuổi. Giai đoạn này là khi bé đã có thể đi bộ một cách ổn định và có khả năng cân bằng tốt, thì đó là thời điểm tốt để bé bắt đầu tập đi xe đạp. Tuy nhiên, mỗi trẻ có sự phát triển riêng biệt, do đó, không có một thời điểm cụ thể phù hợp cho tất cả các trẻ, bố mẹ nên quan sát sự phát triển của bé và đánh giá khả năng của bé trước khi quyết định cho bé tập đi xe đạp.
Độ tuổi từ 3 – 6 tuổi
Độ tuổi từ 3 đến 6 tuổi là một thời điểm phù hợp để bé tập đi xe đạp. Trong khoảng thời gian này, trẻ thường đã phát triển đủ sự cân bằng, khả năng đi bộ ổn định và có thể học được các kỹ năng cơ bản của việc đi xe đạp.
Khi bé đã đạt độ tuổi này, bạn có thể bắt đầu bước đầu với xe đạp chòi chân. Đây là loại xe đạp mà trẻ có thể đạp bằng cách đẩy chân trên mặt đất, giúp bé làm quen với cảm giác của xe đạp và phát triển khả năng cân bằng. Xe chòi chân giúp tăng cường sức mạnh đôi chân đồng thời rèn luyện kết hợp toàn thân để giữ và di chuyển xe linh hoạt.
Sau khi bé đã làm quen với xe chòi chân, bạn có thể chuyển sang xe đạp có bánh phụ trợ với 2 bánh lớn & 2 bánh nhỏ. Sau khi trẻ đã sử dụng xe 4 bánh thành thạo thì bạn có thể tháo dần 2 bánh phụ để con làm quen dần với xe 3 bánh, 2 bánh. Khi bé đã tự tin hơn, bạn có thể giúp bé tập đi xe đạp trên mặt đường hoặc khu vực an toàn, với sự giám sát và hướng dẫn của bạn.
Độ tuổi từ 6 – 10 tuổi
Ở độ tuổi này, bạn có thể cho bé sử dụng xe đạp có kích thước phù hợp với chiều cao và khả năng của bé. Xe đạp có khung 18-20 inch thường là lựa chọn phổ biến cho trẻ trong nhóm tuổi này. Đồng thời, hãy đảm bảo rằng xe đạp được điều chỉnh đúng với yên xe và tay lái ở vị trí thoải mái cho bé. Ngoài ra, những bạn nhỏ đã thạo với xe 4 bánh thì bạn sẽ cho con tháo dần bánh phụ để làm quen dần.
Độ tuổi từ 10 tuổi trở lên
Độ tuổi từ 10 tuổi trở lên là giai đoạn khi trẻ đã có khả năng điều khiển xe đạp một cách thành thạo hơn. Ở độ tuổi này, trẻ có thể tham gia vào các hoạt động xe đạp phức tạp hơn và khám phá thế giới xung quanh bằng xe đạp.
Trẻ ở độ tuổi này đang dần phát triển về chiều cao, do đó, bố mẹ nên cân nhắc đổi xe cho con sang những xe có kích thước lớn hơn, các loại xe đạp 20-24 inch hoặc xe đạp địa hình (mountain bike) là lựa chọn phổ biến. Đồng thời, hãy đảm bảo rằng xe đạp được điều chỉnh đúng và phù hợp với sở thích và nhu cầu của trẻ.
Trẻ ở độ tuổi này có thể tham gia vào các hoạt động xe đạp như đi dạo chơi, leo dốc, điều khiển xe trên địa hình khác nhau và tham gia các cuộc đua nhí. Các hoạt động này sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng lái xe, tăng cường sức khỏe và sự tự tin.
Tuy nhiên, bố mẹ vẫn cần đảm bảo rằng trẻ đi xe đạp trong một môi trường an toàn và tuân thủ các quy tắc giao thông. Đồng thời, luôn đảm bảo chuẩn bị đầy đủ cho con thiết bị bảo hộ như mũ bảo hiểm và dụng cụ bảo vệ cơ thể để con luôn an toàn.
Cần lưu ý rằng, không phải bé nào đến tuổi này cũng có thể đi thành thạo xe 2 bánh, do đó kể cả bắt đầu cho trẻ tập xe không có bánh phụ từ 10 tuổi cũng không phải là vấn đề lớn & không nên trách móc trẻ vì biết đi xe chậm.
Dạy trẻ đi xe đạp an toàn trong từng giai đoạn
Dạy trẻ đi xe đạp có bánh phụ cho trẻ từ 3 – 6 tuổi
Đối với trẻ trong độ tuổi từ 3 đến 6 tuổi, trẻ có thể bắt đầu tập xe đạp theo thứ tự: Xe chòi chân => xe đạp có bánh phụ => xe 2 bánh.
Bước 1. Tập thăng bằng với xe chòi chân
Trước hết, bố mẹ hãy giúp trẻ quen với xe chòi chân để tăng cường sức mạnh của đôi chân, học cách cầm ghi đông và luyện tập kỹ năng kết hợp toàn bộ cơ thể để đẩy xe và duy trì thăng bằng.
Bước 2. Làm quen với xe 4 bánh
Tiếp theo, tiến hành chuyển sang sử dụng xe có 2 bánh phụ. Trong giai đoạn này, bố mẹ cần hướng dẫn con cách đặt chân lên bàn đạp và kết hợp đạp xe để di chuyển đúng cách. Hãy hỗ trợ bằng cách giữ tay lái vì ban đầu con chưa thể đồng thời đạp xe và điều khiển tay lái.
Khi trẻ đã tự tin phối hợp cơ thể để di chuyển xe một cách mượt mà, bố mẹ có thể dần dần tháo bánh phụ để trẻ tập điều khiển xe 2 bánh. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, hãy tránh cho trẻ ra nơi đông người mà hãy để trẻ tập xe ở những nơi yên tĩnh, có đường rộng để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Bước 3. Dạy con cách quan sát phương hướng
Khi trẻ đã điều khiển xe 4 bánh thành thạo, hãy hướng dẫn trẻ cách quan sát phương hướng, nhìn chừng từ xa để tránh các chướng ngại vật và đảm bảo an toàn khi đi xe. Đồng thời, hỗ trợ trẻ trong việc điều khiển xe trên các đoạn đường dốc hoặc đường gồ ghề để giúp cải thiện kỹ năng điều khiển tay lái của trẻ.
Hướng dẫn dạy trẻ từ 6-10 tuổi đi xe đạp 2 bánh
Với các bé từ độ tuổi từ 6-10 tuổi, con đã có khả năng đi xe đạp 2 bánh và bố mẹ có thể dạy con theo trình tự dưới đây:
Bước 1. Tập giữ thăng bằng với xe có tháo lắp bánh phụ hoặc không
Khi bắt đầu sử dụng xe đạp, điều quan trọng đầu tiên là điều chỉnh độ cao của yên xe sao cho phù hợp với chiều cao của trẻ. Yên xe nên được đặt ở mức cao mà chân trẻ có thể duỗi thẳng khi đặt chân xuống mặt đất, đồng thời tay trẻ có thể chạm vào ghi đông một cách thoải mái.
Trong quá trình di chuyển, hãy giúp trẻ giữ thăng bằng bằng cách nắm chặt yên xe để hỗ trợ lưng của trẻ. Điều quan trọng là luôn nhắc trẻ nhìn thẳng về phía trước và đạp xe từ từ để tránh ngã.
Bố mẹ cũng có thể đặt tay lên vai, lưng hoặc cổ của trẻ, nhưng hãy đảm bảo không nắm chặt quá. Nếu cần, bạn có thể đặt tay dưới nách trẻ để giữ chắc hơn. Luôn nhớ rằng, hãy để trẻ tự đẩy xe và bố mẹ chỉ giữ nhẹ cơ thể của trẻ để tránh ngã.
Bước 2. Hướng dẫn cách đạp bàn đạp
Đầu tiên, hãy giới thiệu cho trẻ biết về “vị trí bắt đầu” để đạp xe. Bố mẹ cần xoay bàn đạp sao cho một bên cao hơn và nằm trước một chút so với bên kia. Khi bạn đứng ở một bên xe và nhìn vào (bánh xe trước nằm bên trái), hai bàn đạp sẽ nằm xấp xỉ ở vị trí 4 giờ và 10 giờ trên đồng hồ. Nếu trẻ thuận tay phải, bàn đạp phải sẽ nằm trước và ngược lại.
Tiếp theo, yêu cầu trẻ đặt chân thuận lên bàn đạp, và khiến trẻ đạp xuống và đồng thời nhấc chân còn lại lên. Có thể trẻ sẽ ngã vài lần ban đầu, nhưng hãy khích lệ trẻ cố gắng. Nếu trẻ có dấu hiệu sợ hãi, bố mẹ chỉ nên cho trẻ tập một khoảng thời gian ngắn mỗi ngày để trẻ dần làm quen.
Bước 3. Dạy con cách xoay tay lái và dừng lại
Khi đã di chuyển thành thạo, bố mẹ nên dạy con cách xoay tay lái nhằm giữ xe đứng tại chỗ hoặc chuyển hướng khi cần. Hãy nhắc con bóp thắng từ từ đến khi xe dừng hẳn để tránh dừng xe đột ngột dễ xảy ra tai nạn nếu đi ở đường đông.
Bước 4. Cách quan sát phương hướng
Với trẻ mới tập đi, con dễ mất tập trung vì tâm lý sợ ngã, đổ xe. Lúc này, bố mẹ cần nhắc con chú ý nhìn về phía trước, không nhìn sang bên để tránh bị mất thăng bằng.
Bước 5. Hướng dẫn lên xuống dốc an toàn
Ở đoạn đường dốc, bố mẹ cần hướng dẫn con cách phanh xe bằng 2 tay và giảm tốc độ an toàn, không đạp bàn đạp để tránh tình trạng phanh gấp hoặc vẫn đạp dẫn đến ngã xe hoặc gây tai nạn.
Bước 6. Cách đi lên các đoạn đường không bằng phẳng
Tương tự ở các đoạn đường không bằng phẳng, bố mẹ cần nhắc con đi chậm, quan sát kỹ ổ gà trên đường, để hờ tay ở phanh để có thể phanh gấp khi cần. Tuy nhiên, đây là địa hình nguy hiểm, do đó bạn nên cho trẻ tập xe đạp thật thành thạo rồi mới chuyển sang các địa hình khó đi như vậy.
Lưu ý khi dạy đi xe đạp cho trẻ em để con tự tin & an toàn
Tập xe đạp không khó khi áp dụng các phương pháp dạy trẻ đã được đề cập trên. Tuy nhiên, bố mẹ vẫn cần chú ý đến những vấn đề liên quan đến chuẩn bị trước khi tập xe và trong quá trình luyện tập để đảm bảo an toàn cho trẻ.
Chọn loại xe phù hợp với độ tuổi của bé
Đa số các loại xe đều thiết kế đường kính bánh xe dựa trên độ tuổi & chiều cao của trẻ. Vì vậy, bố mẹ có thể nhờ chủ cửa hàng chọn giúp. Dưới đây là bảng kích xe cho ba mẹ tham khảo:
| Độ tuổi | Chiều cao trung bình | Kích thước bánh xe |
| 2.5 – 4.5 tuổi | 80 – 90 cm | 12 inch |
| 3.5 – 5.5 tuổi | 90 – 110cm | 14 inch |
| 5 – 7 tuổi | 100 – 120cm | 16 inch |
| 6 – 8 tuổi | 110 – 130cm | 18 inch |
| 7 – 9 tuổi | 120 – 140cm | 20 inch |
Điều chỉnh yên xe phù hợp
Sau khi chọn mua xe, bạn cần điều chỉnh lại yên xe sao cho đáp ứng 3 tiêu chuẩn:
- Khoảng cách từ tay đến ghi đông: Đảm bảo khoảng cách từ tay đến ghi đông phù hợp để không gây căng mỏi hay gồng tay quá nhiều. Yên xe nên được điều chỉnh sao cho bạn có thể ngồi lên xe với tư thế tự nhiên và thoải mái.
- Tư thế ngồi thoải mái: Yên xe cần được điều chỉnh sao cho bạn có thể ngồi thoải mái, không cảm thấy bó buộc hay khó chịu. Đảm bảo yên xe không quá cao hoặc quá thấp, và được căng chỉnh sao cho phù hợp với hình dáng và kích thước của cơ thể bạn.
- Độ dài chân: Đặt chân lên bàn đạp và đảm bảo rằng chân có thể duỗi thẳng khi bàn chân đặt phẳng trên mặt đất. Điều này giúp bạn có thể đạt được sự ổn định và kiểm soát tốt hơn khi điều khiển xe. Đồng thời, tay cũng nên có thể chạm vào ghi đông một cách thoải mái trong tư thế này.
Chuẩn bị nón bảo hiểm cho con
Bố mẹ nên chọn một mũ bảo hiểm được thiết kế đặc biệt cho việc đi xe đạp và đảm bảo kích thước phù hợp với đầu của trẻ. Mũ bảo hiểm cần phải vừa vặn và không quá chật hoặc quá rộng.
Lưu ý những yếu tố ảnh hưởng đến việc dạy trẻ tập xe đạp
Mỗi đứa trẻ đều có những đặc điểm riêng, do đó tốc độ học tập xe đạp của mỗi bé có thể khác nhau. Có một số yếu tố dưới đây góp phần vào sự khác biệt này:
- Tâm lý và tính cách của trẻ: Không phải đứa trẻ nào cũng có tính cách giống nhau, đặc biệt, khi lần đầu tiếp xúc với xe đạp, không phải đứa trẻ nào cũng hứng thú. Một số trẻ có thể phấn khích trong khi một số khác có thể e sợ. Việc trẻ khóc khi nhìn thấy xe đạp không phải điều gì đáng lo ngại, bố mẹ không nên ép buộc, thay vào đó, hãy kiên nhẫn giúp trẻ quen dần dần với xe đạp.
- Tình trạng sức khỏe của trẻ: Sức khỏe cũng là một yếu tố quan trọng. Nhiều trẻ chưa sẵn sàng để tập xe đạp do chân tay yếu, cơ thể còn kém linh hoạt và khó điều khiển xe. Trước khi cho trẻ tập xe đạp, hãy cho con tham gia các hoạt động thể thao khác để rèn luyện thể lực cho trẻ.
- Chất lượng và kích thước của xe đạp: Lựa chọn một chiếc xe đạp phù hợp sẽ giúp trẻ học nhanh hơn. Không nên lựa một chiếc xe đạp có kích thước lớn với suy nghĩ để dạu sau này nếu bé lớn hơn vẫn có thể sử dụng. Việc mua một chiếc xe đạp có kích thước không phù hợp, quá to, sẽ gây khó khăn và thậm chí không đảm bảo an toàn trong quá trình tập luyện của trẻ. Hãy xem xét kích thước xe đạp, sở thích của trẻ và chất lượng xe để đảm bảo an toàn khi sử dụng.
- Phương pháp dạy trẻ tập đi xe đạp của người lớn: Cách dạy trẻ tập xe cũng rất quan trọng. Bố mẹ cần mềm mỏng, nhẹ nhàng, kiên nhẫn hướng dẫn từng bước, điều chỉnh tốc độ dựa trên thể chất và tâm lý của từng trẻ để đảm bảo phù hợp.
Cuối cùng, lưu ý rằng mỗi trẻ đều có một tiến độ riêng, vì vậy hãy tôn trọng sự khác biệt và điều chỉnh phương pháp dạy sao cho phù hợp với từng bé.
Hi vọng với những chia sẻ trên đây của Maruishi Việt Nam đã giúp ba mẹ đã phần nào nắm được quy trình chuẩn bị và hướng dẫn con luyện tập đi xe đạp đúng để đảm bảo an toàn cho bé, chuẩn bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết sẽ giúp con phát triển tốt và trở thành người có ích cho xã hội.
Biên tập viên
