Cách đi xe đạp đúng, đảm bảo an toàn
Bạn có ý định thực hiện một cuộc đi xe đạp ngoài trời, phải không? Hoặc có khả năng bạn đang muốn hướng dẫn ai đó cách điều khiển xe đạp? Khá nhiều người trưởng thành chưa từng có dịp thực hiện thử thách tập lái xe đạp này, và đặc biệt đối với trẻ nhỏ, hầu hết đều háo hức học cách lái xe đạp. Điều này không có gì đáng ngại cả. Hãy hào hứng lên và bắt đầu hành trình tập lái xe đạp ngay thôi, bởi việc này không chỉ thú vị mà còn có lợi cho sức khỏe. Mặc dù quá trình học cách lái xe đạp có thể yêu cầu sự chuẩn bị và kỹ thuật, và có thể bạn sẽ ngã một vài lần, nhưng điều quan trọng là bất kỳ ai cũng có thể học được. Hãy cùng Maruishi học cách đi xe đạp sao cho đúng và đảm bảo an toàn trong bài viết này nhé!
Tập đi xe đạp sao cho an toàn?
Tập đi xe đạp sao cho an toàn? Để tập đi xe đạp một cách an toàn, bạn cần phải chọn một môi trường tập luyện an toàn như một khuôn viên sân trường, công viên hoặc sân thể dục, nơi bạn có không gian rộng rãi để thực hành mà không phải lo lắng về giao thông. Để bắt đầu, hãy đảm bảo bạn đã trang bị đầy đủ bảo hộ, đặc biệt là mũ bảo hiểm. Mũ bảo hiểm không chỉ bảo vệ đầu của bạn khỏi nguy cơ chấn thương mà còn mang lại sự tự tin trong suốt quá trình tập luyện.
Chọn một địa điểm tập đi xe đạp phù hợp
Khi tập đi xe đạp, bạn cần tìm một nơi thoải mái và cách xa nơi có nhiều xe cộ đi lại. Tốt nhất là bạn cần tìm một mặt đường dài và bằng phẳng, chẳng hạn như lối đi dẫn vào nhà bạn hoặc vỉa hè. Nếu ở nhà không có chỗ để tập, bạn có thể đến những nơi như bãi đỗ xe hoặc công viên.
- Bãi cỏ hoặc lối đi rải sỏi nhỏ sẽ giúp bạn đỡ đau hơn nếu bị ngã. Tuy nhiên, việc giữ thăng bằng và đạp xe trên các bề mặt như vậy sẽ khó hơh.
- Nếu định tập giữ thăng bằng và đạp xe trên đồi, bạn cần tìm những chỗ dốc thoai thoải.
- Kiểm tra quy định ở địa phương để biết có được phép đi xe đạp trên vỉa hè hoặc các lối đi khác không.
Đội nón bảo hiểm dành cho người đi xe đạp
Nón bảo hiểm cần thiết cho cả những người mới tập lẫn những người đã đi xe đạp thành thạo. Tai nạn xảy ra rất bất ngờ và bạn không thể nào biết trước được. Xương gãy thường có thể lành lại, nhưng chấn thương đầu, vốn là tai nạn phổ biến khi đi xe đạp, sẽ để lại hậu quả lâu dài. Ngoài ra, nhiều vùng cũng bắt buộc người đi xe đạp phải đội nón bảo hiểm.
- Đo nón bảo hiểm sao cho vừa đầu. Một chiếc nón bảo hiểm phù hợp phải khít với đầu và che xuống trán cách 2,5 cm trên chân mày. Quai cài có miếng giữ cằm để cố định nón nhưng vẫn cho phép miệng cử động.
- Nón bảo hiểm dành cho người đi trên đường hàng ngày là loại phổ biến. Loại nón này có dạng tròn, có chất liệu xốp và nhựa, có bán trên mạng hoặc các cửa hàng bán lẻ và cửa hàng bán xe đạp.
- Nón bảo hiểm xe đạp đua có dạng thuôn dài và thường có khe hở thông khí. Loại nón này cũng làm bằng xốp và nhựa, nhưng thường dùng trên đường dài hoặc trong các cuộc đua. Bạn có thể tìm mua trên mạng hoặc các cửa hàng bán lẻ.
- Nón bảo hiểm dành cho thiếu niên (10-15 tuổi), trẻ em (5-10 tuổi), và trẻ nhỏ tuổi mẫu giáo (dưới 5 tuổi) gồm các loại nón bảo hiểm thông thường hoặc nón bảo hiểm xe đạp đua nhưng nhỏ hơn. Nón bảo hiểm dành cho trẻ tuổi mẫu giáo chỉ làm bằng xốp.
- Nón bảo hiểm xe đạp leo núi và nón bảo hiểm thể thao chuyên nghiệp thường có tấm che mặt và bảo vệ cổ để phù hợp với điều kiện ở nơi hoang dã.
Lựa chọn trang phục an toàn
Lựa chọn trang phục an toàn là một phần quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi tập đi xe đạp, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc trong môi trường có nhiều xe cộ hoạt động. Việc mặc quần áo màu sáng và có dải phản quang không chỉ giúp bạn dễ dàng nhận biết hơn cho người điều khiển phương tiện khác mà còn tạo điểm nhấn vượt trội trong các tình huống thiếu sáng.
Màu sắc sáng như vàng, cam, hồng hoặc màu trắng có khả năng phản chiếu ánh sáng tốt hơn, giúp bạn trở nên nổi bật trước ánh sáng đèn phương tiện và ánh sáng tự nhiên trong điều kiện thiếu sáng. Điều này cực kỳ quan trọng khi bạn đang di chuyển qua các ngã tư, đèo cầu hay các điểm giao thông khác.
Thêm vào đó, việc mặc quần áo có dải phản quang tăng cường khả năng nhận biết của bạn trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc trong bóng tối. Dải phản quang có khả năng phản chiếu ánh sáng trực tiếp từ nguồn sáng, chẳng hạn như đèn pha của ôtô, làm cho bạn trở nên dễ thấy hơn trong tầm nhìn của người lái xe khác.
Nhớ rằng, trang phục an toàn không chỉ bảo vệ bạn mà còn tạo điểm nhấn quan trọng để giảm nguy cơ tai nạn. Bất kể bạn đi xe đạp trong điều kiện thời tiết như thế nào, việc lựa chọn quần áo phù hợp sẽ là một phần quan trọng để đảm bảo bạn được nhận biết và bảo vệ an toàn trong mọi tình huống.
Đi xe đạp ngoài trời vào ban ngày
Đi xe đạp ngoài trời vào ban ngày mang theo nhiều lợi ích và an toàn hơn so với việc tập luyện vào buổi tối. Mặc dù có thể đi xe đạp vào ban đêm, tuy nhiên, đối với những người mới tập, việc này không được khuyến khích. Lý do chính là bạn sẽ cần mất nhiều thời gian hơn để nắm vững kỹ thuật giữ thăng bằng trên xe đạp. Khi bạn còn đang làm quen với việc điều khiển chiếc xe, việc lệch tay lái hoặc đâm vào xe cộ và các vật nguy hiểm khác mà bạn có thể khó thấy sẽ là rủi ro không đáng chấp nhận.
Ngoài ra, điều quan trọng là trong buổi tối, khả năng tầm nhìn của bạn cũng sẽ bị hạn chế hơn. Điều này đồng nghĩa rằng, dù bạn có làm rất nhiều biện pháp bảo vệ, như đội mũ bảo hiểm và mặc đồ sáng, người lái xe khác vẫn có thể khó nhìn thấy bạn, tạo ra một tình huống không an toàn cho cả bạn và họ.
Vì vậy, khi bắt đầu tập đi xe đạp, hãy ưu tiên thời gian vào ban ngày để có môi trường tập luyện tốt nhất. Sau khi bạn đã tự tin hơn về kỹ thuật giữ thăng bằng và đã nắm vững việc điều khiển xe hơn, bạn có thể dần dần thử nghiệm việc đi xe đạp vào buổi tối, nhưng vẫn cần tuân thủ các biện pháp bảo vệ và hạn chế tối đa nguy cơ.
Ngồi lên xe đạp
Bắt đầu tập trên mặt đất bằng phẳng
Để bắt đầu hành trình tập đi xe đạp một cách an toàn, bạn nên chọn những mặt đất bằng phẳng và không có độ dốc. Những bề mặt như lối đi vào nhà, vỉa hè, các con đường vắng hoặc lối đi trong công viên thường là những nơi lý tưởng. Sự bằng phẳng của mặt đường giúp bạn dễ dàng duy trì thăng bằng và tập trên một môi trường an toàn.
Mặt đường bằng phẳng không có độ dốc đáng kể sẽ giúp bạn tránh được việc lăn dài nếu bạn gặp tình huống ngã. Hơn nữa, việc giữ thăng bằng trên bề mặt phẳng sẽ giúp bạn dễ dàng dừng lại một cách an toàn khi cần.
Ngoài ra, bạn cũng có thể thử tập trên mặt đất có cỏ mọc thấp hoặc đường đi được rải sỏi nhỏ. Mặc dù ngã trên những bề mặt này sẽ đỡ đau hơn do tính mềm mại và lớp cỏ hoặc sỏi nhỏ tạo ra sự giảm chấn, nhưng đồng thời bạn cũng cần đạp mạnh hơn để xe đạp có thể lăn trên bề mặt này. Việc tập trên những môi trường đa dạng như vậy sẽ giúp bạn thích nghi với các điều kiện khác nhau khi đi xe đạp.
Nhớ rằng, quá trình học tập và nắm vững kỹ thuật đi xe đạp đòi hỏi kiên nhẫn và thời gian. Bắt đầu từ những mặt đất bằng phẳng và an toàn, sau đó từ từ tăng cường khả năng của mình trên các bề mặt khác nhau.
Điều chỉnh yên xe
Một phần quan trọng trong việc tập đi xe đạp là điều chỉnh yên xe sao cho phù hợp với bạn. Hãy hạ thấp yên xe đến mức bạn có thể chống cả hai chân sát mặt đất khi ngồi trên yên. Yên xe thấp sẽ giúp bạn dễ dàng chống chân xuống đất và dừng lại một cách thoải mái, từ đó giảm nguy cơ ngã khi tập.
Đối với người lớn, việc sử dụng bánh xe phụ không cần thiết khi tập đi xe đạp. Tuy nhiên, đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là những người mới bắt đầu, việc sử dụng bánh xe phụ hoặc sử dụng xe đạp có khả năng giữ thăng bằng có thể giúp họ cảm thấy tự tin hơn và dễ dàng hơn trong quá trình học tập.
Nếu bạn muốn, bạn cũng có thể tháo bàn đạp ra khỏi xe để tránh bị vướng khi tập. Tuy nhiên, việc này không bắt buộc và bạn hoàn toàn có thể tập luyện mà không cần tháo bàn đạp ra.
Tóm lại, việc điều chỉnh yên xe sao cho phù hợp và cảm thấy thoải mái là một phần quan trọng trong quá trình tập đi xe đạp. Bằng việc thực hiện các điều chỉnh này, bạn sẽ có điều kiện tốt hơn để nắm vững kỹ thuật và tăng cường sự tự tin khi tham gia hoạt động xe đạp.
Kiểm tra phanh
Tìm hiểu xem phanh của chiếc xe đạp hoạt động như thế nào. Xuống xe và dắt xe đạp bên cạnh. Bóp phanh để làm quen với vị trí của phanh, cảm giác khi bóp phanh và phản ứng của xe đạp khi bóp phanh. Khi đã học được điều này, bạn sẽ thấy yên tâm hơn vì bạn có thể dừng xe gấp khi cần thiết.
- Với xe đạp có phanh trên tay lái, bạn cần thử từng bên một để biết phanh nào điều khiển bánh trước, phanh nào điều khiển bánh sau. Các chuyên gia có thể có thể thay đổi các phanh này.
- Chú ý cách bóp phanh để dừng bánh sau. Khi bạn bóp phanh ở bánh trước, xe đạp sẽ cắm đầu về phía trước.
- Nếu bạn không thấy phanh trên tay lái, có thể xe đạp của bạn sử dụng loại phanh đạp lùi. Để phanh xe lại, bạn sẽ phải nhấn lên phần sau của bàn đạp như thể đang đạp lùi.
- Xe đạp có bánh răng cố định và không cải biến sẽ không có phanh. Thay vì phanh xe, bạn sẽ phải giảm tốc độ đạp hoặc dừng lại bằng cách nghiêng về phía trước và dùng bàn chân giữ cả hai bàn đạp nằm ngang.
Chống một chân trên đất
Bạn có thể chống chân nào cũng được, nhưng dùng chân thuận sẽ có cảm giác tự nhiên hơn. Ví dụ như người thuận chân phải có thể đứng bên trái chiếc xe đạp. Nhấc chân phải lên, bước qua thân xe và chống xuống đất phía bên kia. Giữ cho xe đứng thẳng giữa hai chân.
- Cảm nhận trọng lượng của xe đạp giữa hai chân và cố gắng giữ cân bằng khi hạ thấp người xuống. Chống hai chân xuống mặt đất để xe khỏi đổ khi bạn đang tập làm quen.
- Đặt trọng lực của bạn ở giữa xe, phân phối trọng lực đều cho cả hai bên trái và phải. Ngồi thẳng, không nghiêng người.
Bắt đầu lướt trên xe
Thay vì đạp lên bàn đạp, bạn hãy nhấn bàn chân để đẩy người lên. Nhấc chân đặt lên bàn đạp. Khi chuyển động, bạn cần giữ cho xe thăng bằng càng lâu càng tốt. Khi cảm thấy xe đạp bắt đầu nghiêng, bạn hãy chống một chân xuống đất và đẩy lên lần nữa.
Nhìn thẳng phía trước
Nếu bạn nhìn thấy một vật cản phía trước thì nghĩa là xe đạp của bạn sẽ tiến đến đó. Hãy tập trung nhìn về phía mà bạn muốn đạp tới. Có thể bạn phải mất chút thời gian tập luyện để tránh bị phân tâm và không để ý các mối nguy hiểm trên đường.
- Trước khi hoàn toàn điều khiển được xe, bạn hãy đi theo hướng chuyển động của xe. Khi mới bắt đầu tập đi xe đạp, bạn thường chạy lạc sang bên hoặc quay tròn. Thay vì dừng lại, bạn nên để cho xe tiếp tục chạy và cố gắng giữ thăng bằng khi ngồi trên xe đạp.
- Nếu đang giúp trẻ em hoặc một người bạn tập xe đạp, bạn có thể giữ ngang eo người ngồi trên xe để giữ cho họ vững vàng khi tập.
Bắt đầu đạp xe
Khởi đầu việc học cách đi xe đạp bằng cách bắt đầu với một bước chân đặt chống xuống mặt đất. Bàn chân kia nằm gần bàn đạp trên cao. Sau đó, áp lực xuống và đặt bàn chân còn lại lên bàn đạp ở phía bên kia và bắt đầu đạp! Hãy duy trì động tác đạp khi bạn vẫn còn giữ thăng bằng.
Trong quá trình này, nếu bạn đạp nhanh hơn, bạn sẽ dễ dàng duy trì thăng bằng hơn. Tuy nhiên, hãy cẩn trọng và không đạp quá nhanh để không mất kiểm soát.
Dừng xe
Không nên dùng chân để dừng xe, thay vào đó, sử dụng phanh trên xe đạp là phương pháp tập luyện được đề xuất. Để dừng xe, hãy ngừng đạp và chuyển trọng lực của cơ thể lên bàn đạp dưới thấp, sau đó bóp cả hai phanh trên tay lái nếu có. Khi xe đã dừng hoàn toàn, hãy nhẹ nhàng nhún người lên một chút và bước xuống xe.
Lưu ý rằng, nếu bạn chống chân xuống đất quá sớm khi sử dụng phanh, xe sẽ dừng đột ngột. Theo quán tính, bạn có thể bị đẩy về phía trước và va vào tay lái. Do đó, việc sử dụng phanh một cách cẩn thận và liên tục là quan trọng để dừng xe một cách an toàn và mượt mà.
Tập đạp xe trên dốc
Tập lướt xe xuống sườn dốc thoai thoải
Dắt xe đạp lên đình dốc, lên xe và lướt xuống, để cho xe đạp chạy chậm dần tự nhiên trên mặt đường bằng phẳng dưới chân dốc. Xuống xe và lặp lại cho đến khi bạn quen giữ thăng bằng và điều khiển được chiếc xe.
- Dồn trọng lượng lên hai bàn chân. Ngồi sát vào yên xe, gập khuỷu tay và thả lỏng người.
- Khi đã tự tin với việc lướt xuống chân dốc, bạn hãy thử đặt chân lên bàn đạp và đạp xe xuống dốc.
Phanh xe khi đang lướt xuống dốc
Khi đã có thể giữ chân trên bàn đạp dễ dàng, bạn có thể thử lại lần nữa. Lần này bạn hãy bóp nhẹ phanh khi đang xuống dốc. Bạn sẽ học được cách điều khiển xe chạy chậm lại mà không bị lạc hướng và mất lái.
Thử đánh tay lái
Đạp xe qua chân dốc
Sử dụng các kỹ thuật vừa học được trong cách đi xe đạp và lái xe xuống dốc mà không dừng lại ở chân dốc. Chuyển sang mặt đường bằng phẳng và tập ngoặt gấp hơn, sau đó phanh để dừng lại.
Đạp xe lên dốc
Từ mặt phẳng dưới chân dốc, bạn hãy bắt đầu đạp xe lên dốc. Bạn sẽ phải gắng sức hơn khi đạp lên dốc. Nghiêng người về phía trước, thậm chí đứng hẳn lên để có thêm lực. Đạp xe lên xuống dốc nhiều lần cho đến khi thành thạo. Khi đã cảm thấy tự tin, bạn có thể đạp xe lên đến nửa dốc, dừng lại một chút và tiếp tục đạp lên.
Lời khuyên để đi xe đạp đúng cách
- Tập cách đi xe đạp cùng với những người khác sẽ vui hơn. Trẻ em hoặc những người sợ ngã sẽ thích thú và cảm thấy được khích lệ hơn khi xem những người khác tập.
- Đừng đoán phản ứng của những người đi đường; luôn nhớ phải canh chừng ô tô và những người đi xe hai bánh khác.
- Nhìn thẳng phía trước và luôn cảnh giác. Nhìn xuống chân là hành động làm phân tâm và có thể dẫn đến chấn thương.
- Đi nhanh hơn trên mặt đường bằng phẳng, và có thể không cần đạp xe khi xuống dốc.
- Xe đạp có số thường khó hơn cho những người mới bắt đầu. Nếu phải dùng xe đạp có số, bạn hãy tăng số khi chuyển sang đường dốc đứng hơn.
- Nhớ tập trung nhìn đường phía trước. Nếu bạn nhìn sang hai bên, chiếc xe cũng có xu hướng bị trôi sang bên.
- Khi đã biết cách đi xe đạp thành thạo, bạn có thể nâng yên xe lên sao cho chỉ ngón chân chạm đến mặt đất.
- Trẻ em cần có cha mẹ hoặc người lớn trông chừng. Dù bạn bao nhiêu tuổi thì người lớn cũng giúp được bạn.
- Luôn trang bị đồ bảo hộ, bao gồm mũ bảo hiểm và miếng đệm.
- Nếu không có mũ bảo hiểm và miếng đệm, bạn hãy tập trên cỏ và tránh đi trên đường.
- Hãy tin rằng bạn làm được và đứng dậy sau mỗi lần ngã.
*Nguồn ảnh: Wikihow
Biên tập viên
