Xe đạp địa hình băng đồng (Cross Country Bike – XC) là gì?
Xe đạp địa hình băng đồng (Cross Country Bike – XC) không chỉ là một phương tiện vận chuyển, mà còn là biểu tượng của sự tự do và sự khám phá. Mỗi cú đạp trên chiếc xe này không chỉ đưa chúng ta đến những cảnh đẹp vô cùng tuyệt vời, mà còn là hành trình của sức mạnh, sự kiên nhẫn và khao khát khám phá. XC không chỉ là một môn thể thao, mà còn là một cách tiếp cận mới đối với việc kết nối với thiên nhiên và thách thức bản thân. Hãy cùng bắt đầu hành trình khám phá về xe đạp địa hình băng đồng (Cross Country Bike – XC) trong bài viết dưới đây!
Xe đạp địa hình băng đồng là gì?
Xe đạp băng đồng (XC – Cross Country Cycling) là một nhánh của xe đạp địa hình. Nó đã được chọn làm môn thi đấu chính thức tại Thế vận hội Olympic năm 1996 và vẫn là thể loại duy nhất của xe đạp địa hình được biểu diễn tại Olympic cho đến ngày nay.
Về địa hình
Địa hình đóng vai trò quan trọng trong việc xác định một đường đua XC tiêu chuẩn. Đường đua XC thường được hình thành bởi một sự kết hợp đa dạng của các đường mòn đi qua các khu vực đồng cỏ, rừng cây, địa hình đất và đôi khi cả các đoạn đường nhựa hoặc bê tông.
Cho đến thời gian gần đây, môn đua xe đạp băng đồng (XC) thường được coi là “dễ chơi” hoặc “dành cho người mới”, bởi vì thiên hướng của nó tập trung vào sức mạnh cơ bắp hơn là kỹ thuật.
Đua xe đạp địa hình băng đồng
Môn đua XC thường tập trung vào khả năng thể lực và sức bền, thay vì các yếu tố kỹ thuật, và thời gian thi đấu thường kéo dài từ 30 phút đến 24 giờ (còn được gọi là cuộc đua suốt ngày). Đặc biệt, nhiều cuộc đua XC được chia thành các chặng và diễn ra trong vài ngày. Có các đua XC bắt đầu tại một điểm và kết thúc ở một điểm khác, hoặc thậm chí là đua nhiều vòng quanh một đoạn đường cố định. Ví dụ, thể thức đua XC Short Track là một mô hình, với nhiều vòng đua ngắn liên tục quanh một khu vực tập trung, thuận tiện cho việc theo dõi và cổ vũ từ khán giả.
Trái ngược với các giải đua đổ đèo, trong đó việc xếp hạng dựa trên Tính giờ cá nhân (Time Trial) với từng người chạy riêng lẻ, các cuộc đua XC thường bắt đầu với một nhóm lớn hoặc nhỏ. Vận động viên được phân chia thành từng nhóm tùy thuộc vào độ tuổi, hạng mục đăng ký và nhiều cuộc đua XC có thể áp dụng cách xuất phát tương tự như giải Le Mans, trong đó các vận động viên đứng xếp hàng từ xa, và khi có hiệu lệnh, họ sẽ chạy đến vị trí đang để xe của mình và bắt đầu cuộc đua.
Ở cấp quốc tế, các giải đua XC được quản lý bởi UCI (Liên đoàn vận động viên xe đạp quốc tế). Ở Mỹ, chúng được tổ chức và quản lý bởi USACMTB, một phần của USA Cycling. Trong khi đó, ở Anh, British Cycling là cơ quan quản lý các sự kiện đua này.
Thể thức thi đấu
Hiện nay, có ba thể thức thi đấu XC phổ biến, bao gồm:
- XCE (Cross-Country Eliminator): Đây là loại đua băng đồng trực tiếp, trong đó bốn hoặc sáu tay đua thi đấu cùng một lúc và người về cuối cùng sẽ bị loại.
- XCO (Cross-Country Olympic): Đây là thể thức đua băng đồng với nhiều vòng lặp quanh một khu vực đường đua ngắn được định sẵn. Thể thức này là duy nhất được sử dụng trong các giải đua Olympic và yêu cầu nhiều kỹ thuật MTB hơn hai thể thức còn lại.
- XCM (Cross-Country Marathon): Đây là loại đua băng đồng cự ly viễn dã (marathon) với quãng đường đua trung bình từ 65km đến 100km. Thể thức XCM đang trở nên phổ biến hơn trong những năm gần đây, một phần do nó mở cửa cho nhiều người tham gia, có trình độ và độ tuổi khác nhau.
Cấu tạo xe, phụ tùng và phụ kiện
Xe đạp địa hình băng đồng thường là một trong những loại xe nhẹ nhất trong dòng xe đạp địa hình, với trọng lượng thường dao động từ 7 đến 16kg. Các chiếc xe XC phổ biến thường được trang bị phuộc nhún phía trước và một số còn có thêm phuộc nhún phía sau. Hành trình của hệ thống giảm xóc trên cả trước và sau xe XC thường nằm trong khoảng từ 100mm đến 120mm, tuy nhiên, một số người chọn lựa hành trình lên đến 150mm.
Khung xe XC thông thường có trục cơ sở (wheelbase) và gắp sên (chainstay) ngắn hơn so với các loại xe Trail / Enduro / Downhill, nhằm tạo ra khả năng phản ứng nhanh chóng và linh hoạt cần thiết trên đường đua. Góc ống đầu (head angle) và góc ống ngồi (seat tube angle) thường lớn hơn, trung bình khoảng 69° (ống đầu) / 72° (ống ngồi), để tạo ra tư thế dồn người về phía trước, giúp tăng tốc và nhanh chóng di chuyển.
Trước đây, bộ truyền động (groupset) trên xe đua băng đồng thường sử dụng các hệ thống 2x (hai dĩa trước). Tuy nhiên, sau khi SRAM giới thiệu hệ thống truyền động 1x hiệu suất cao SRAM XX1 vào năm 2012, hệ thống 1x này đã chiếm ưu thế trên các loại xe đạp địa hình. Đến nay, hầu hết các loại xe đua băng đồng đều được trang bị hệ thống truyền động 1x với dải truyền động rộng.
Nón bảo hiểm là một phụ kiện gần như bắt buộc trong môn XC, dù bạn đang tập luyện hay thi đấu. Các tay đua XC thường ít khi sử dụng nón bảo hiểm dạng full-face, và cũng không mặc giáp bảo hộ như các tay đua đổ đèo (DH). Thường thấy hai loại nón bảo hiểm được các tay đua XC lựa chọn là nón thuần MTB (có visor) và loại hybrid (không có visor).
Mặc dù các tay đua XC thường gặp phải tai nạn và chấn thương hơn so với các tay đua đường trường, nhưng những chấn thương này thường không đến mức cực kỳ nghiêm trọng.
Những tranh luận về cỡ bánh xe lý tưởng cho việc thi đấu trong môn đua xe đạp địa hình băng đồng là một chủ đề phổ biến nhất trong cộng đồng xe đạp địa hình. Trước đây, cỡ bánh 26” đã đứng đầu trong các cuộc đua suốt nhiều năm, nhưng khoảng 10 năm gần đây, sự xuất hiện của các cỡ bánh 27.5” và 29” đã khiến lợi thế về hiệu suất của chúng nhanh chóng thay thế cỡ bánh 26” trong các cuộc đua XC.
Trong khi cỡ bánh 27.5” thường được ưa chuộng bởi sự linh hoạt và trọng lượng nhẹ, cỡ bánh 29” lại được nhiều tay đua nghiêm túc lựa chọn hơn, nhờ vào tốc độ tăng lên từ đường kính bánh lớn và khả năng vượt địa hình tốt hơn.
Như vậy, xe đạp địa hình băng đồng (XC) không chỉ là một môn thể thao, mà còn là một trải nghiệm vô cùng đặc biệt, kết nối con người với thiên nhiên và thách thức sức mạnh cả thể chất lẫn tinh thần. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự đổi mới trong thiết kế, XC ngày càng trở nên hấp dẫn và thú vị hơn, thu hút ngày càng nhiều người tham gia và đam mê. Bằng sự kết hợp giữa sức mạnh, kỹ thuật và sự kiên nhẫn, người chơi XC có thể chinh phục mọi thách thức trên đường đua, mang về những trải nghiệm đầy cảm xúc và những kỷ niệm khó quên.
Tham khảo
Nếu bạn đang tìm mua một chiếc xe đạp địa hình chính hãng và chất lượng, bạn có thể hoàn toàn tin tưởng và lựa chọn tham khảo tại chuỗi hệ thống cửa hàng xe đạp nổi tiếng tại Hà Nội – Xe Đạp Nghĩa Hải:
- https://maruishi-cycle.vn/
- https://xedapnhatban.vn
- https://somings.vn/
- https://nghiahai.com/
- https://nghiahai.vn/
- https://xedapsomings.com/
- https://xetreemnhat.com/
- https://xedapdien.com/
- https://xedapdiahinh.vn/
- https://xedaptrolucdien.net/
- https://xedapthethao.org/
- https://xedaptreem.online/
- https://rikulau.vn/
- https://nishiki.vn/
- https://nishiki-cycle.com/
Biên tập viên
